ÖZET

Amaç:

Bu çalısmada, aorta duvarında yaşın ilerlemesine koşut olaylanan yapısal değişikliklerin belirlenmesi amaçlandı. Yenidoğandan başlayarak belirli yaş gruplarını kapsayan doku örneklerinde yaşın ilerlemesiyle, elastik liflerin, dağılımı, yoğunluğu, dizilimleri, yapısal özellikleri, kalınlıkları ve sayısal değişimleri ince yapı düzeyinde incelendi.

Yöntemler:

Bu çalışmada kullanılan aorta doku örnekleri Ankara İbni Sina Hastanesi’nden sağlanan sıçanlardan elde edildi. Dişi, Wistar-albino cinsi sıçanlar; yenidoğan, 5 hafta, 7 hafta, 3 ay ve 1 yaş olmak üzere beş farklı yas gruba ayrıldı. Sıçanların ağırlıkları ortalama; yenidoğanlar 4,5-6 g, 5 haftalık olan grup 110 g, 7 haftalık olan grup 130 g, 3 aylık olan grup 220 g ve 1 yaşında olan grup 350 g olarak belirlendi. Her gruba ait aorta örnekleri alınarak, elektron mikroskobik izleme yönteminden geçirildi. Gruplardan alınan dokular Geçirmeli Elektron Mikroskop (TEM)’da ve toluidin mavisi ile boyanan yarı ince kesitler ışık mikroskopta değerlendirildi.

Bulgular:

Işık mikroskobu ve TEM ile yapılan incelemelerde yaşlanma ile birlikte internal elastik laminanın belli bir süre kalınlaştığını ancak daha da ileri yaşlarda incelmeye başladığını belirledik. Genç sıçanlarda pinositotik veziküllerin hem bazalde hem de apikal yüzde hemen hemen eşit olduğunu, ileri yaştaki sıçanlarda ise; veziküllerin apikal yüzde yoğunlaştığını ve endotel hücrelerinin düzensiz şekilli olduğunu izledik. Yaşa koşut olarak düz kas hücre proliferasyonunun arttığını, internal elastik lamina bölgelerinde bu hücre artışının belirginleştiğini saptadık.

Sonuç:

Yaşlanma, aortada, intima ve elastik lamellerin incelmesi ve bunun yerine elastik lifler arasında bağ dokusu ve kas hücrelerinin artışı, endotel hücrelerinde bozulma ve bazı bölgelerde dejenerasyonlarının gözlemlendiği, organel ve organların aktivitelerinin yavaşladığı ya da bozulduğu oldukça karmaşık bir olaydır. Sonuç olarak aortanın yaşlanma ile dejenerasyona uğradığı tespit edilmiştir. (Gazi Med J 2011; 22: 41-8)