ÖZET

Amaç:

Ortak karar verme (OKV), hastaya mevcut seçeneklerin sunulması, bu seçenekler hakkında detaylı bilginin verilmesi ve karar verme sürecine hastanın aktif katılımını kapsayan bir klinik yaklaşımdır. Bu çalışmanın amacı birinci basamakta sağlık hizmeti alma sürecindeki hastaların ego durumlarına göre OKV beklentilerinin incelenmesidir.

Yöntemler:

Likert tipi 32 sorudan oluşan “Birinci Basamakta Hasta OKV Beklentisi Veri Formu” oluşturulmuştur (Keiser-Meyer-Olkin 0,986, Cronbach alfa 0,98). İkinci aşamayı teşkil eden kesitsel analitik araştırmada; %50 prevalans, %95 güven düzeyi ve 0,05 hata payı ile belirlenen 402 kişilik örnekleme dahil edilen hastalara, “Birinci Basamakta Hasta OKV Beklentisi Veri Formu”, Ego Durumları Ölçeği ve Demografik Veri Formu uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesi amacıyla; tanımlayıcı analizler, ki-kare analizi gerçekleştirilmiş ve lojistik regresyon modeli oluşturulmuştur.

Bulgular:

Birinci basamakta sağlık hizmeti alan hastaların ego durumları ve OKV beklentileri arasında anlamlı bir istatistiksel ilişki ortaya konamamıştır (p=0,567). Katılımcılara ait yaş (p=0,020), kronik hastalık (0,010), kronik hastalık (0,010) ve eğitimi durumu (p=0,039) gibi özelliklerin, OKV beklentisi üzerinde anlamlı etkisi olduğu ortaya konmuştur. Lojistik regresyon analizi bulgularına göre, kişinin kronik hastalığının olması, olmayanlara göre OKV beklentisini 3,931 kat artırmaktadır. Bunun yanında, kişinin psikiyatrik hastalık öyküsüne sahip olması ise OKV beklentisini 3,573 kat artırmaktadır. Aynı evde 3 ve üzeri kişi ile yaşayanlarda OKV beklentisi 2 ve 2’den az kişi ile yaşayanlara göre 2,224 kat artmıştır.

Sonuç:

Birinci basamakta hastaların OKV beklentisinin, hastaların sosyodemografik özellikleri ile değişmekte olduğu saptanmıştır. OKV ve psikolojik fenomenler arasındaki ilişkinin anlaşılabilmesi için yeni araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır.