Streptozotosin ile Diyabet Oluşturulan Ratlarda Sevofluran ve Desfluranın Karaciğer Üzerine Etkileri

Volkan Şıvgın; Zerrin Özköse Şatırlar; Mustafa Arslan; Mustafa Kavutçu; Mustafa Bilge; Gülen Akyol

doi:10.12996/gmj.2021.02

ÖZET

Amaç:

Diyabetes Mellitus (DM), anestezistlerin sıklıkla karşılaştığı ve ciddi komplikasyonlarla ilişkili yaygın sistemik bir hastalıktır. Volatil anestezikler ve DM’ nin organ fonksiyonları üzerindeki etkileri halen birçok klinik ve deneysel araştırmanın konusu olmaktadır. Bu çalışmada streptozosin (STZ) ile diyabet oluşturulan sıçanlarda sevofluran ve desfluranın karaciğer fonksiyonları üzerine histopatolojik ve biyokimyasal etkilerini incelemeyi amaçladık.

Yöntem:

Toplamda 36 sıçan rastgele 6 gruba ayrıldı. Kontrol grubu (Grup K), Diyabet kontrol grubu (Grup DK), Desfluran grubu (Grup D), Sevofluran grubu (Grup S), Diyabet Desfluran grubu (Grup DD) ve Diyabet Sevofluran grubu (Grup DS). Diyabet oluşturulacak gruplara STZ 55 mg/kg tek doz intraperitoneal olarak uygulandı. Kan şekeri 72. saatte 250 mg/dL olarak saptanan sıçanlar diyabetik kabul edildi. Dört hafta sonunda minimum alveoler konsantrasyon ratlar için 1 olacak şekilde, desfluran %6 ve sevofluran %2 oranında 4 L/dk %100 oksijen içinde 2 saat süreyle uygulandı. Anestezi sonrasında tüm ratlara intraperitoneal ketamin (100 mg/kg) verilip abdominal aortadan kan alınarak ötenazi uygulandı. Ratların karaciğer dokusunda histopatolojik olarak ortalama hasar skorları (OHS), Tiyobarbitürik asit reaktif ürünlerinin (TBARS) değeri ve antioksidan eznimlerden paraoksonaz (PON) aktivitesi ölçüldü.

Bulgular:

Desfluran ve sevofluran, karaciğer dokusunda OHS’ yi artırdı; ancak istatistiksel olarak anlam kazanmadı. Kontrol grubuna göre diyabetik gruplarda OHS arttı. Diyabetik sıçanlara desfluran ve sevofluran uygulaması, diyabet kontrol grubuna kıyasla yüksek OHS oluşturdu; ancak istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gözlenmedi. Diyabet kontrol grubuna göre TBARS artarken PON aktivitesinde azalma gözlendi. Kontrol grubuna göre sevofluran ve desfluran gruplarında TBARS artarken PON azalmıştı ve istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı düşünüldü. Desfluran ve sevofluran uygulanan diyabetik sıçanlarda TBARS artarken PON azaldı.

Sonuç:

Çalışma sonuçlarımız, desfluran ve sevofluranın STZ’ ye bağlı diyabetik sıçanlarda hafif ile orta derecede karaciğer hasarına yol açabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Desfluran, sevofluran, diyabetes mellitus, karaciğer, TBARS, PON.