ÖZET

Amaç:

Bu çalışmada, ELF frekanslı manyetik alanların beyin ve plazma elektrolit düzeylerini etkileyip etkilemediğini araştırmak amaçlanmıştır.

Yöntem:

Erkek, 250-300 g ağırlıkta kobaylar, sıcaklığı 23 °C, geomanyetik alanı 30 μT (mikroTesla) olan laboratuarda plastik kafeslerde ve 12 saat gece-12 saat gündüz koşullarında muhafaza edildi. Kontrol ve deney grubu olmak üzere iki gruba ayrıldı; kontrol grubu kobayları (n=11) aynı laboratuar şartlarında manyetik alana maruz bırakılmadan tutuldu. Deney grubu (n=24) ise günde 4 saat olmak üzere 5 gün boyunca 50 Hz, 2 mT manyetik alana maruz bırakıldı. Maruziyet tamamlandığında tüm hayvanların kan örnekleri enjektör ile doğrudan kalbe girerek alındı, bunu takiben hayvanlar eter ile bayıltıldı ve beyin dokuları çıkarıldı. Plazma be beyin Cu++, Zn++, Ca++ ve Mg++ konsantrasyonları atomik absorbsiyon tekniği ile Na+ ve K+ ise doğrudan plazmanın alev fotometre cihazına uygulanması yoluyla tesbit edildi

Bulgular:

Plazma Na+, Ca++ ve Mg++ düzeylerinin manyetik alan etkisi ile artmış olduğu, Zn++ ve K+ seviyelerinin ise azalmış olduğu belirlendi. Ca++ seviyesindeki artış istatistiksel anlamda önemli bulundu. Cu++ düzeyi manyetik alandan etkilenmedi. Beyin dokusu Cu++, Zn++, Ca++ ve Mg++ konsantrasyonları artmış bulundu, ancak Zn++ ve Mg++’un manyetik alandan daha fazla etkilenmiş olduğu saptandı.

Sonuç:

ELF manyetik alanın beyin ve plazmada Ca++ miktarını etkilediği belirlendi. Dış kaynaklı alanların hedefi nin hücre membranı olduğu ve ELF alanların canlı sistemlerle etkileşebilmesi için Ca++ tarafından düzenlenen mekanizmalara ihtiyaç duyulduğu yönünde bir genel inanış oluşmuştur. Bizim bulgularımız da bu hipotezi destekler görünmektedir.