ÖZET
Amaç:
İlaç endüstrisi, ekonomik değer ve yüksek teknoloji açısından dünyanın önde gelen endüstrilerinden biridir. Türkiye ilaç pazarı 2019 yılında 40,7 milyar TL'ye ulaşmıştır. Türkiye ilaç pazarında 2010 yılında yerli ilaç değer bazında %43,2, kutu bazında ise %79,6 pazar payına sahipti. Bu durumu iyileştirmek için 2013 yılında yayınlanan 10. Kalkınma Planı (2013-2018) kapsamında “Sağlık Endüstrilerinde Yapısal Dönüşüm Programı” hayata geçirilmiştir.Bu çalışmada, yerelleşme programının Türkiye ilaç pazarı üzerindeki erken etkilerini yerli üretim açısından belirlemeyi amaçladık.
Yöntem:
Bu çalışmada, 2010-2019 ve 2014-2019 yılları arasında Türkiye pazarında değer bazında (TL cinsinden) ilaç satışları yerli ilaç ve ithal ilaç olmak üzere iki gruba ayrılarak incelenmiştir. Yıllık yerli ve ithal ilaç düzeltilmiş satış rakamlarının artış eğilimi, zaman serisi regresyon analizi ile analiz edilmiştir.
Bulgular:
2010-2019 döneminde yerli ve ithal ilaç artış eğilimleri istatistiksel olarak anlamlıdır. Ancak bu iki trend arasındaki anlamlı fark sadece 2014-2019 arasındaki dönemde saptandı. Bu dönemde yerli ürünlerdeki artış trendi ithal ürün trendinden daha fazladır.
Sonuç:
Yerelleşme programının ilk etkileriyle birlikte Türkiye'de ilaç üretim kapasitesi artmıştır. Piyasa verileri ve çalışmamızın verileri birlikte değerlendirildiğinde, yüksek değerli üretime geçişin yeterince gerçekleşmediği görülmektedir. Bu programın başarılı olabilmesi için Türkiye'nin yenilikçi ve yüksek teknolojili ilaç üretimine odaklanması gerekmektedir.
