ÖZET
Coronavirus hastalığı 2019 (COVID-19), Şiddetli Akut Solunum Sendromu koronavirüs 2'nin (SARS-CoV-2) neden olduğu yeni ortaya çıkan bir enfeksiyondur. İnsan enfeksiyonu oranındaki hızlı artışa dayanarak, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) COVID-19 salgını bir pandemi olarak sınıflandırmıştır. COVID-19 için henüz spesifik bir ilaç veya aşının olmadığı düşünüldüğünde, salgının kontrol altına alınması ve yönetiminde erken teşhis açısından, viruslerin etkin hızlı tanısı oldukça önemli hale gelmiştir. Virusu izole etmenin rutindeki güçlükleri tanının uzun yıllar daha çok serolojik testlerle yapılmasını zorunlu kılmıştır. Ancak son yıllarda hızlı ve yüksek kaliteli viral tanı bilgileri sağlayan moleküler testler laboratuvarlarda yerini almaya başlamıştır. PCR ve multiplex PCR testleri sonrası sendromik tabanlı PCR testleri de direkt etkeni sorgulayan, tanıyı ve tedaviyi hızlandıran yaklaşımlardır. LAMP PCR teknolojisi de hızla gelişmiş, taşınabilir çok küçük cihazlar ile sahada yada hasta başında tanı zamanını oldukça kısalmıştır. Yeni teknoloji olarak, CRISPR tanı yöntemleri ve taşınabilir DNA sekanslama cihazları, viral enfeksiyonların tanısında kliniklerde hasta başı hızlı sonuç almada oldukça yararlı olacaktır. Lusiferaz etiketli antijenlerin kullanıldığı immünopresipitasyon sistemleri ile de virüs tanımlaması, kantitasyonu, antiviral etkinlik izlenmesi mümkün olabilmektedir. COVID-19 salgını yönetimi çok hızlı ve güvenilir testlere olan gereksinimi artırmış ve laboratuvar biyoteknoloji endüstrisini tetiklemiştir. Tüm dünya, yüksek duyarlığa sahip, ulaşılabilir, taşınabilir yeni tanımlama yöntemlerinin yararlarının sınanacağı dinamik bir pandemi süreci yaşanmaktadır. Bu yöntemlere ilişkin onay sürecinde olan çok sayıda başvurunun varlığı, yakın gelecekte SARS-CoV-2 tanı algoritmalarının daha zengin ve üretken çözümlere kavuşacağına dair güçlü kanıtlar sunmaktadır. Elde edilecek tecrübeler diğer viral enfeksiyonların daha iyi anlaşılması, hasta başı tanı çözümleri oluşturulması ve daha etkin tedaviler sunulmasında yol gösterici olacaktır.
