ÖZET

Amaç:

Konuşma sesleri, odyolojide işitsel değerlendirmede ve işitsel-sözel rehabilitasyonda kullanılmakta olup algılanmaları akustik özellikleri kadar iç kulağın fizyolojisiyle de ilişkilidir. Bu nedenle, akustik içeriğin algısal yönü göz ardı edilmemelidir. Çalışmamızda ünlü fonemlerin doğrusal olan ve olmayan (algısal) ses içeriğinin rahat işitme seviyesinin üzerinde nasıl değiştiğini inceledik.

Yöntem:

Çağdaş Türkiye Türkçesinin 8 ünlüsü () öncelikle dBA filtresinden geçirildi ve hem orijinal hem de dBA filtresinden geçirilen dosyalar Praat yazılımı kullanılarak doğrusal (Hz) temel frekans (F0) ve formant frekans (f1-f5) değerleri için analiz edildi. Daha sonra doğrusal frekans değerleri algısal değerlere (Kritik Bark Bantları, KBB) çevrildi.

Bulgular:

F0, f4,5’in doğrusal değerlerinin bütün ünlülerde sabit olduğunu ve sadece f1-3’ün değiştiğini gösterdi. dBA filtresiyle elde edilen sonuçlara bakıldığında; doğrusal f5 değerlerinin değişmediği, f3,4’ün sadece ’da değişiklik gösterdiği, f1’in doğrusal değerinin ise bütün ünlülerde artarken (özellikle <ı, u, ü>’de), f2’deki değişim sadece <ı, u>’da barizdi. Doğrusal olmayan KBB değişimiyse, hariç bütün ünlülerde en bariz f1’de görülürken f2 sadece <ı, u>’da değişmekteydi.